Home  Resultaten  Verdwenen  Gevonden  Links  Word lid!  Contact  Index gevelstenen A'dam

 
EGELANTIERSGRACHT 105- 141
Gevelsteen VREDE SY MET V op de binnenplaats van het Sint Andrieshofje
 
     
De diverse fases van de restauratie                                                                                                            


Het Sint Andrieshofje aan de Egelantiersgracht werd in 1617 gesticht.
Het geld en de grond kwamen van Jan Oly, die uitvoerder was van het testament van zijn,
in 1614 overleden oom Jef Gerrits, een ongehuwde rijk geworden veehouder.
Op de kaart van Balthasar Florisz uit 1625 is het hof duidelijk aangegeven.
Het hof bestond uit een ruime binnenplaats / bleekveld waaromheen vier woonvleugels lagen.
De ingang lag in het midden van de vleugel aan de gracht. Het was, afgezien van het Begijnhof,
het eerste hofje voor “behoeftige Roomschgezinden Vrouwspersoonen” zoals Wagenaar
in zijn stadsbeschrijving (1765) vermeldt, waar elke vrijdag in de in 1623 voltooide kapel
een mis gelezen werd.
Wagenaar noemt ook de gevelsteen boven de ingang met het opschrift VREDE SY MET V.
Een tekening van Gerrit Lamberts uit plm. 1815 toont nog de oude gevel aan de gracht
met in het midden, duidelijk zichtbaar de gevelsteen.
Tegen het eind van de 19de eeuw werd deze lage gevel,
met behoud van de fraaie houten onderpui verbouwd en verhoogd.
De gevelsteen werd toen verplaatst naar de huidige plek op de binnenplaats.
 
De beeldhouwer van het relief heeft een gravure
van Jacob de Ghijn II (1565-1629) als voorbeeld gebruikt.
In 1592 verscheen een serie van 14 prenten, Christus,
de twaalf apostelen en St. Petrus voorstellend,
naar tekeningen van Karel van Mander.
De Christusprent uit deze serie diende niet alleen als voorbeeld
voor deze steen maar ook voor de prachtige steen IN DE SALVAETER (afkomstig van het Damrak,
sinds 1961 in het gevelstenenmuurtje op het Begijnhof)

De gevelsteen was in de loop der jaren diverse keren overgeschilderd
en afbladderende verflagen maakten het relief grauw en onduidelijk.
In augustus 2005 kreeg de VVAG toestemming van het bestuur
van de Stichting Sint Andrieshof om het relief schoon te maken.
Onder de dikke verflagen kwam prachtig beeldhouwwerk tevoorschijn
en aan de hand van aangetroffen kleursporen
kon restaurateur Wil Abels de steen polychromeren.
Het is nu weer een sieraad op het hof.

Lit:
H W Alings. Amsterdamse hofjes (1965)
O W Boers. Een soldaat en twee zegenende zaligmakers.
Ons Amsterdam 44ste jaargang (1992) pag. 236
 

Gravure van
Jacob de Ghijn II (1565-1629)

 

Restaurateur Wil Abels
 

Terug