Vóór en na restauratie
Beschildering uitgevoerd door particulieren
Saturnus, ook wel Kronos genoemd, geldt in het
algemeen personificatie van de Tijd;
een somber kijkende, stevig gebouwde oude man,
uitgerust met zeis en/of sikkel.
Soms vreet de Tijd de dingen aan en verslindt hij de
mensen.
Saturnus (Kronos) was een van de vele zonen van Gaia
(Aarde) en Ouranos (Hemel).
Gaia vond dat haar man teveel kinderen bij haar
verwekte
en vond Kronos bereid tot opstand tegen Ouranos.
Zij gaf hem een sikkel waarmee hij zijn vader
ontmande.
Het geslachtsorgaan van Ouranos werd in zee
geworpen.
Kronos had van zijn ouders gehoord dat hij door een
van zijn zonen
van de heerschappij beroofd zou worden dus verslond
hij ze onmiddellijk na hun geboorte.
Later werd Kronos een goede koning, bevorderaar van
landbouw en wetgeving.
Hij wordt als zodanig wel afgebeeld met sikkel en
zeis als attributen.
In een van de galerijen van het Paleis op de Dam
(voormalig Stadhuis) heeft Artus Quellinus Saturnus
voorgesteld met een ploeg en een korenschoof
maar ook een sikkel in de ene hand en een kind dat
hij verslindt, in de andere hand.
De Januskop aan zijn voeten duidt op het dualisme
van Kronos, de overgang van chaos naar orde.
Jac. Matham, Saturnus (Rijksmuseum)
|
De gevelsteen op de Prinsengracht is niet,
zoals sommige auteurs zeggen gehakt naar het
beeldhouwwerk van Quellinus,
maar naar een gravure uit 1597 van Jac.
Matham naar Goltzius.
De wolkachtige vorm, rechts op de
achtergrond van de gravure
is door de beeldhouwer in een losliggend
hoofd veranderd,
waarschijnlijk ontleend aan Quellinus.
De steen is in mei 1996 door Jan Hilbers
van een grauw-witte verflaag ontdaan en in
'natuurlijke' kleuren geschilderd.
Literatuur:
E.M.Moorman en W Uitterhove. Van Achilles
tot Zeus. (Nijmegen 1987)
Drs. Gertrudis Offenberg.
Gevelstenen in Nederland (Zwolle 1986)
pagina 100/101 |
|
