Na restauratie
Ze worden langzamerhand zeldzaam, de met snijwerk
versierde houten deurkalven
en de weinige die er nog zijn dienen zorgvuldig
geconserveerd en gekoesterd te worden.
Een fraai specimen van zo’n deurkalf is te vinden op
Zeedijk 39, boven de ingang van restaurant De
Portugees. Tot voor kort was dit sierlijk stukje
ambachtskunst egaal bentheim geschilderd en
dichtgesmeerd
met een bronskleurige verf en het linker
acanthusblad ontbrak.
In oktober j.l. konden Jan Hilbers en Kees van
Mierlo beginnen met het herstel van het deurkalf
nadat de eigenaar op verzoek van de VVAG toestemming
had gegeven.
Al eerder had het Centraal Laboratorium een
kleuronderzoek gedaan waaruit bleek
dat er in de loop der tijd het een en ander aan de
kleurstelling veranderd was.
Bij het zorgvuldig afkrabben kwamen Van Mierlo en
Hilbers minder kleuren tegen
dan er in het rapport van het Centraal Lab genoemd
waren.
Bij het uiteindelijke inschilderen hebben ze de
suggesties uit het rapport overgenomen
maar ook hun gevoel laten meespreken.
De deur
en een detailopname van de deurkalf
De
voorstelling doet veronderstellen dat het kalf ooit
een grutterij aanduidde.
Links en rechts korenhalmen (of een andere
graansoort) en in het midden een compositie van
meelzakken, vaten, ketels, een korenmaat, een zeis,
een dorsvlegel en een balans met schalen.
En dit allemaal zeer zorgvuldig en gedetailleerd uit
een eiken plank gesneden.
De acanthusbladeren links en rechts maken geen deel
uit van het geheel,
ze zijn apart uit kleine blokjes eikenhout gesneden.
Het subtiele snijwerkje komen we nauwelijks tegen in
de litteratuur.
Suasso heeft het over het hoofd gezien en Van Lennep
en Ter Gouw noemen het ook niet.
Wel wordt het vermeld in de Voorlopige Lijst (1928)
als “Gesneden deurkalf (XIXa) met attributen van de
korenoogst”.
Alings noemt in zijn Amsterdamse gevelstenen wel de
uithangende Rode Laars op Zeedijk 17,
maar het deurkalf is hij vergeten.
Een afbeelding en een ‘eervolle’ vermelding
vinden we in Amsterdams Bouwkunst en Stadsschoon van
Wattjes en Warners. |
